Τρίτη 29η Μαΐου 1453 (".....η ημέρα υπήρξε αποφράς........" Γ.Φραντζής).
<Η πλέον δραματική και καθοριστική μέρα γιά αιώνες της μοίρας του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ> :
" Κατά τη μια και μισή το πρωί ο Σουλτάνος έκρινε ότι όλα ήταν έτοιμα
και έδωσε τη διαταγή της εφόδου. Ο ξαφνικός θόρυβος ήταν τρομακτικός. Σε
όλη τη γραμμή των τειχών οι Τούρκοι όρμησαν με κραυγές, τύμπανα και
σάλπιγγες.
Οι Χριστιανοί υπερασπιστές της Βασιλεύουσας περίμεναν
στις θέσεις τους και όταν δόθηκε το σύνθημα του συναγερμού, άρχισαν να
κτυπούν οι καμπάνες των εκκλησιών, ενώ έσπευδαν γυναίκες μεταξύ αυτών
και καλόγριες στα τείχη να βοηθήσουν στη μεταφορά υλικών για την
ενίσχυση των οχυρωμάτων.
Οι γέροντες και τα παιδιά συνέρρεαν στις
εκκλησίες, πιστεύοντας στην προστασία των Αγίων και αγγέλων. Πλήθη
πιστών, παραμερίζοντας την πίκρα από την ασέβεια στο ναό των Λατίνων και
των εξωμοτών, εισήρχοντο στην Αγία Σοφία. Ιερείς που θεωρούσαν την
ένωση με τη Ρώμη ως θανάσιμο αμάρτημα, προσήλθαν στο ιερό για να
λειτουργήσουν μαζί με τους Ενετούς. Ο καρδινάλιος ήταν εκεί και πλάι του
επίσκοποι που δεν είχαν αναγνωρίσει ποτέ την εξουσία του.
Όλες τις σκοτεινές ώρες πριν από την αυγή τα εκκλησιάσματα περίμεναν και προσεύχονταν στην Υπέρμαχο Στρατηγό, την Παναγία.
Η επίθεση των Βαζιβουζούκων εκδηλώθηκε σε όλο το μέτωπο με ισχυρότερη
πίεση στην κοιλάδα του Λύκου, ύστερο από δίωρο όμως αγώνα ο σουλτάνος
διέταξε να αποσυρθούν αφού κούρασαν τους Χριστιανούς υπερασπιστές των
τειχών.
Μόλις πρόλαβαν να ανασυγκροτήσουν οι Χριστιανοί τις γραμμές
τους δέχονται επίθεση από συντάγματα Τούρκων της Μικράς Ασίας, καλά
οπλισμένους και πειθαρχημένους που ρίχτηκαν με ορμή πάνω στο φράχτη,
ανεβαίνοντας ο ένας πάνω στους ώμους του άλλου για να στηρίξουν τις
σκάλες και να ανοίξουν το δρόμο για την κατάληψη της Πόλης.
Μια ώρα
περίπου πριν την αυγή, ένα βλήμα από το πυροβόλο του Ουρβανού γκρέμισε
μέρος του φράχτη και μια ομάδα από τριακόσιους Ανατολίτες ρίχτηκε μέσα
από το ρήγμα, φωνάζοντας ότι η Πόλη ήταν δική τους. Οι Χριστιανοί, με
επικεφαλής τον Αυτοκράτορα τους περικύκλωσαν, σκότωσαν αρκετούς και τους
υπόλοιπους τους απώθησαν προς την τάφρο.
Η επίθεση ανακόπηκε και τα στρατεύματα γύρισαν πίσω αποθαρρύνοντας τον Ισάκ πασά.
Ο Σουλτάνος, ανήσυχος μήπως διαψευσθούν οι ελπίδες τους, έδωσε διαταγή
να επιτεθούν γρήγορα τα στρατεύματα των γενιτσάρων, πριν προλάβουν οι
Χριστιανοί να πάρουν αναπνοή και κάνουν πρόχειρες επισκευές στο φράχτη,
Ο αγώνας στο φράχτη ήταν τώρα σώμα προς σώμα. Εττί μια ώρα οι σκληροί
γενίτσαροι προσπαθούσαν να ανοίξουν δρόμο απέναντι στους ολιγάριθμους
εξασθενισμένους Χριστιανούς.
Στη γωνία του τείχους των Βλαχερνών,
ακριβώς πριν ενωθεί με το διπλό Θεοδοσιακό τείχος, υπήρχε μια μικρή πύλη
εξόδου, γνωστή με το όνομα Κερκόπορτα. Κατά τον αγώνα οι Μποκκιάρντι
και οι άνδρες τους τη χρησιμοποίησαν αποτελεσματικά εναντίον των ανδρών
του Καρατζά πασά. Τώρα όμως, κάποιος, επιστρέφοντας από μία έξοδο,
ξέχασε να την αμπαρώσει και μέσα στη σύγχυση μερικοί Τούρκοι πέρασαν
μέσα από αυτή στην αυλή που ήταν πίσω της και άρχισαν να ανεβαίνουν μια
σκάλα που οδηγούσε στην κορυφή των τειχών. Ο Σουλτάνος αντιλήφθηκε τον
πανικό και φωνάζοντας «η Πόλη είναι δική μας» διέταξε τους γενίτσαρους
να επιτεθούν. Σε λίγο πολλοί γενίτσαροι έφθασαν στο εσωτερικό τείχος και
πάνω από την Κερκόπορτα κυμάτιζαν Τούρκικες σημαίες. Τότε ακούστηκε η
κραυγή «Η Πόλη εάλω!».
Ήταν λίγο πριν από την ανατολή του ηλίου όταν
ένας πυροβολισμός βρήκε στο στήθος του Τζιουστινιάνι, ο οποίος
παρακάλεσε να το μεταφέρουν μέσα στην Πόλη και από εκεί σε ένα
Γενουατικό πλοίο. Μαζί του υποχώρησαν και οι στρατιώτες του και ο
Αυτοκράτορας απέμεινε με λίγους Έλληνες στο πεδίο της μάχης μόνος και
αβοήθητος.
Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος κάλπασε προς τα ρήγματα του
φράχτη με το δον Φραντζίσκο ντε Τολέντο, το Θεόφιλο Παλαιολόγο και τον
Ιωάννη Δαλμέση, πέταξε τα Αυτοκρατορικά εμβλήματα και δεν το ξανάδε
κανείς.
Η τελευταία μικρή εστία αντίστασης ήταν οι Κρήτες ναύτες
στους τρεις πύργους στην είσοδο του Κερατίου, οι οποίοι νωρίς το
απόγευμα παραδόθηκαν με δυσφορία υπό τον όρο να μη θανατωθούν.
Οι
σφαγές, οι λεηλασίες και οι καταστροφές στην Πόλη κράτησαν, σύμφωνα με
την υπόσχεση του σουλτάνου, τρεις μέρες και τρεις νύχτες."
